1. Podstawy prawne
Kto uiszcza opłaty?
Producenci i importerzy: magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych.
Kto ustala kategorie urządzeń i czystych nośników podlegających opłacie oraz wysokość opłat?
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w drodze rozporządzenia ustala m.in.:
- kategorie urządzeń i czystych nośników podlegających opłacie
- wysokość opłat od ceny sprzedaży urządzenia lub nośnika
- organizacje zbiorowego zarządzania uprawnione do pobierania opłat na rzecz twórców, artystów wykonawców oraz producentów fonogramów i wideogramów
art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Jakie urządzenia i czyste nośniki podlegają opłacie w sferze audio i wideo?
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w formie załączników do rozporządzenia ustalił wykaz urządzeń i czystych nośników podlegających opłacie w sferze audio (załącznik nr 1) oraz w sferze wideo (załącznik nr 2) oraz wysokość pobieranych od nich opłat.
Sfera AUDIO: Wykaz magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników oraz wysokość pobieranych od nich opłat (załącznik nr 1)
Sfera WIDEO: Wykaz magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników oraz wysokość pobieranych od nich opłat (załącznik nr 2)
Sfera AUDIO: Wykaz magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników oraz wysokość pobieranych od nich opłat (załącznik nr 1)
Sfera WIDEO: Wykaz magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników oraz wysokość pobieranych od nich opłat (załącznik nr 2)
Kto pobiera opłaty?
Organizacjami zbiorowego zarządzania wskazanymi przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do poboru opłat w sferze audio (załącznik nr 1) oraz w sferze wideo (załącznik nr 2) są:
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS – na rzecz twórców
Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP – na rzecz artystów wykonawców
Związek Producentów Audio Video ZPAV – na rzecz producentów fonogramów i wideogramów
Na podstawie § 5 w zw. z § 3 ust. 1 rozporządzenia, ZAiKS, SAWP i ZPAV powołały Biuro ZAiKS, SAWP, ZPAV ds. czystych nośników celem wspólnego poboru opłat od producentów i importerów na rzecz twórców, artystów wykonawców i producentów.
Biuro ZAiKS, SAWP, ZPAV ds. czystych nośników
ul. Nalewki 8
00-158 Warszawa
art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów, Dz. U. 2003 nr 105 poz. 991
Kto przekazuje pobrane opłaty organizacjom reprezentującym podmioty uprawnione?
Organizacjami zbiorowego zarządzania wskazanymi przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do podziału pobranych opłat w sferze audio i wideo oraz przekazania tych opłat organizacjom zbiorowego zarządzania reprezentującym podmioty uprawnione są:
- od urządzeń i czystych nośników wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia (sfera audio):
- Stowarzyszenie Autorów ZAiKS – na rzecz twórców,
- Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP – na rzecz artystów wykonawców,
- Związek Producentów Audio Video ZPAV – na rzecz producentów fonogramów;
-
od urządzeń i czystych nośników wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia (sfera wideo):
- Stowarzyszenie Filmowców Polskich – na rzecz twórców,
- ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji – na rzecz artystów wykonawców,
- Związek Producentów Audio Video ZPAV – na rzecz producentów wideogramów.
art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Kto otrzymuje i wypłaca opłaty na rzecz twórców, artystów wykonawców i producentów?
Organizacjami zbiorowego zarządzania reprezentującymi podmioty uprawnione, które otrzymują opłaty celem wypłaty na rzecz twórców, artystów wykonawców i producentów są:
- od urządzeń i czystych nośników wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia (sfera audio):
-
na rzecz twórców
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
Stowarzyszenie Filmowców Polskich
Stowarzyszenie Twórców Ludowych
Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL
ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji
Związek Polskich Artystów Fotografików
Związek Polskich Artystów Plastyków -
na rzecz artystów wykonawców
Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno – Muzycznych SAWP
Stowarzyszenie Twórców Ludowych
ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji
Związek Artystów Wykonawców STOART -
na rzecz producentów fonogramów
Związek Producentów Audio Video - od urządzeń i czystych nośników wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia (sfera wideo):
- na rzecz twórców
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
Stowarzyszenie Filmowców Polskich
Stowarzyszenie Twórców Ludowych
Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL
ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji
Związek Polskich Artystów Fotografików
Związek Polskich Artystów Plastyków -
na rzecz artystów wykonawców
Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno – Muzycznych SAWP
Stowarzyszenie Twórców Ludowych
ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji
Związek Artystów Wykonawców STOART -
na rzecz artystów wykonawców
Stowarzyszenie Filmowców Polskich
Związek Producentów Audio Video
art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Kto jest beneficjentem opłat?
Z kwot uzyskanych z tytułu opłat z załącznika nr 1 do rozporządzenia (sfera audio) przypada:
50% - twórcom
25% - artystom wykonawcom
25% - producentom fonogramów
Z kwot uzyskanych z tytułu opłat z załącznika nr 2 do rozporządzenia (sfera wideo) przypada:
35% - twórcom
25% - artystom wykonawcom
40% - producentom wideogramów
art. 20 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Jaka jest wysokość opłat?
Maksymalnie 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży urządzeń elektronicznych (magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń) oraz czystych nośników (np. płyta CD, DVD, pamięć USB).
Przykładowe wyliczenia:
0,20 – 0,70 zł od ceny sprzedaży pamięci USB o wartości 50-150 zł (0,47% ceny sprzedaży) to opłata od czystych nośników
2,70 zł od ceny sprzedaży nagrywarki płyt DVD o wartości 120 zł (2,28% ceny sprzedaży) to opłata od czystych nośników
3 – 4 zł od ceny sprzedaży komputerowego dysku twardego o wartości 300-400 zł (1% ceny sprzedaży) to opłata od czystych nośników
W Polsce, średni poziom opłat wynosi 1,57% ceny sprzedaży urządzenia lub nośnika.
Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów, Dz. U. 2003 nr 105 poz. 991
2. Jak wnieść opłatę?
- Płatnicy opłat, w terminie 14 dni po danym kwartale, przekazują kwartalne deklaracje rozliczeniowe stanowiące informacje o podstawie określenia wysokości tej opłaty.
Deklaracje rozliczeniowe powinny zawierać:
- liczbę sprzedanych egzemplarzy urządzeń i czystych nośników podlegających opłacie
- wartość sprzedaży brutto (cenę uzyskaną ze sprzedaży urządzeń i nośników)
- obliczoną opłatę za dany kwartał kalendarzowy
Wzory deklaracji rozliczeniowych dla sfery audio i wideo znajdują się tutaj.
Wypełnione i podpisane deklaracje rozliczeniowe (zgodnie z aktualnym KRS lub CEIDG) należy przesłać na adres:
Biuro ZAiKS, SAWP, ZPAV ds. czystych nośników
ul. Nalewki 8
00 - 158 Warszawa
- Płatnicy opłat uiszczają opłatę za dany kwartał w terminie 14 po upływie tego kwartału.
Biuro ZAiKS, SAWP, ZPAV ds. czystych nośników, po otrzymaniu od płatnika opłat deklaracji rozliczeniowej za dany kwartał, wystawi płatnikowi opłat dokument potwierdzający wysokość zadeklarowanej opłaty wraz z numerem rachunku bankowego organizacji ZAiKS, SAWP i ZPAV w danej sferze, na który należy uiścić opłatę (sfera audio – opłaty za urządzenia i nośniki zgodnie z wykazem załącznika nr 1 do rozporządzenia, sfera wideo – opłaty za urządzenia i nośniki zgodnie z wykazem załącznik nr 2 do rozporządzenia). Wskazane w dokumencie numery rachunków są indywidualne dla płatnika opłat.
W razie pytań lub wątpliwości odnośnie procedury rozliczania lub płatności opłat prosimy o kontakt z Biurem ZAiKS, SAWP, ZPAV ds. czystych nośników.
Podstawy prawne:
3. Deklaracje rozliczeniowe
deklaracje rozliczeniowe obowiązujące od dnia 1 stycznia 2009 r.
sfera Audio i Wideo (z modułami obliczającymi wysokość opłat)
sfera Audio i Wideo (bez modułów)
deklaracje rozliczeniowe obowiązujące do dnia 31 grudnia 2008 r.
sfera Audio i Wideo (z modułami obliczającymi wysokość opłat)
sfera Audio i Wideo (bez modułów)
Przykład wypełnionej deklaracji rozliczeniowej (PDF)
4. Orzecznictwo
Orzecznictwo sądów polskich
I Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (7sędziów) z dnia 26 czerwca 2017 r., I FSK 1718/13
W świetle art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i ust. 2a oraz art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.) opłaty pobierane przez organizacje zbiorowego zarządzania w rozumieniu art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r., Nr 24, poz. 83 ze zm.), od producentów i importerów magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz czystych nośników nie stanowią wynagrodzenia za świadczone usługi i tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
II Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lutego 2015 r., K 15/13
Art. 115 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, Nr 94, poz. 658 i Nr 121, poz. 843, z 2007 r. Nr 99, poz. 662 i Nr 181, poz. 1293, z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 152, poz. 1016) jest zgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
III Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2014 r., I CSK 306/13
(…) zobowiązanie wynikające z art. 20 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (…) jest zobowiązaniem cywilnym, a nie podatkowym. Jest to bowiem zobowiązanie wywodzące się wprost z ustawy, powstaje na skutek zrealizowania się określonego w ustawie stanu faktycznego, a wynikający z niego dług powstaje niezależnie od woli stron.
(z uzasadnienia)
IV Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2013 r., V CSK 366/12
1. Obowiązek prounijnej wykładni dotyczy przepisów objętych zakresem prawa unijnego i wiąże sąd przy rozpoznawaniu sprawy w zakresie kwestii, które wchodzą w obszar regulacji unijnych.
(opubl. ZNSA 2013 r., Nr 6, str. 129)
2. Wykładnia celowościowa, związana z celem i charakterem opłat w ramach uregulowania należącego do obszaru prawa cywilnego, które nie stanowią obciążenia czynności sprowadzania urządzeń, a podlegają doliczeniu do ceny ich sprzedaży podmiotom uprawnionym do użytku prywatnego, prowadzi do wniosku, że za importera uważać należy podmiot, który w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej sprowadza z zagranicy Polski do Polski urządzenia i nośniki określone w art. 20 ust. 1 p.a.p.p., skonkretyzowane w rozporządzeniu Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz. U. Nr 105, poz. 991 ze zm.). Granice Polski są wyznaczone, nie zostały zniesione po uzyskaniu członkostwa w Unii Europejskiej.
(z uzasadnienia)
3. W odniesieniu do obowiązku ponoszenia opłat na podstawie art. 20 ust. 1 p.a.p.p. chodzi o rekompensatę związaną z użytkiem prywatnym na obszarze Polski, nie mają zatem znaczenia dla jego istnienia i zakresu opłaty poniesione w kraju pochodzenia urządzenia lub nośnika. Odmienna wykładnia prowadziłaby do pozbawienia twórców i wydawców należnej im rekompensaty, co byłoby sprzeczne z dyrektywą 2001/29.
(z uzasadnienia)
V Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2011 r., III CZP 61/11
Na podstawie art. 105 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) w związku z art. 20 ust. 1 pkt 2 i ust. 5 tej ustawy, na producentach, importerach kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych, umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu, ciąży obowiązek udzielenia właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi informacji oraz udostępniania dokumentów, dotyczących wszystkich umów sprzedaży tych urządzeń.
(opubl. Biul. SN 2011 nr 10)
VI Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 października 2011 r., P 18/09
Art. 105 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, Nr 94, poz. 658 i Nr 121, poz. 843, z 2007 r. Nr 99, poz. 662 i Nr 181, poz. 1293, z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 152, poz. 1016), w zakresie dotyczącym opłat, jest zgodny z art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
VII Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 2011 r., I ACa 924/10
1. (…) Zgodnie z cyt. art. 20 ust. 1 pkt 2 p.a. sprzedawcy i importerzy zobowiązani są do uiszczania opłat reprograficznych dopiero po sprzedaży wskazanych urządzeń na polskim rynku w wysokości nie przekraczającej 3 % kwot należnych im z tego tytułu. Nie są to zatem opłaty publiczno-prawne należne od importerów, tylko opłaty dotyczące wszystkich sprzedaży przedmiotowych urządzeń bez względu na ich pochodzenie (produkt krajowy czy importowany w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego czy poza Europejskim Obszarem Gospodarczym). Wyróżnienie importerów obok sprzedawców służy jedynie wskazanemu uściśleniu.
(z uzasadnienia)
2. Przewidziane w art. 20 ust. 1 pkt 2 Pr.aut. opłaty na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania stanowią kompensatę uszczerbku doznawanego przez twórców i wydawców na skutek kopiowania w ramach dozwolonego użytku osobistego (art. 23 Pr.aut.). Niespełnienie tego obowiązku uzasadnia roszczenie właściwej organizacji zbiorowego zarządzania i służące jego realizacji roszczenie informacyjne (art. 20 w zw. z art. 105 ust. 2 prawa autorskiego).
(z uzasadnienia)
3. Z oczywistych względów świadczenie z art. 20 ust. 1 prawa autorskiego, dotyczące jednorazowych czynności prawnych (umowy sprzedaży urządzeń reprograficznych) nie może być kwalifikowane jako okresowe. W tym stanie rzeczy do roszczeń organizacji zbiorowego zarządzania opartych na cyt. przepisie ma zastosowanie 10 letni termin przedawnienia (art. 118 k.c.).
(z uzasadnienia)
VIII Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 stycznia 2010 r., I ACa 461/09
1. Wynikające z art. 105 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednol.: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) uprawnienie organizacji zbiorowego zarządzania do żądania informacji jest roszczeniem prawa materialnego (por. uchwałę Sądu Najwyższy z dnia 17 września 2009 r. sygn. akt III CZP 57/09, Biul. SN 2009/9/8), o charakterze majątkowym.
(z uzasadnienia)
2. Zatem roszczenie to, jako majątkowe, ulega przedawnieniu dziesięcioletniemu; termin ten obejmuje okres lat 10 wstecz przed złożeniem pozwu.
(z uzasadnienia)
3. Towary importowane to towary nie pochodzące od producenta krajowego. W art. 20 nie chodzi o import w rozumieniu przepisów celnych czy podatkowych, przepis nie dotyczy bowiem opłat mających charakter danin państwowych związanych z przekroczeniem granicy państwa polskiego, ale opłat o charakterze cywilnoprawnym.
(z uzasadnienia)
4. Wprowadzenie do obrotu urządzeń reprograficznych na terenie wspólnoty nie wyczerpuje prawa do pobrania opłaty, o której mowa w art. 20 u.p.a.p.p. Producenci i importerzy urządzeń reprograficznych wprowadzając te urządzenia do obrotu na konkretnym terytorium, tamże stwarzają warunki do przegrywania utworów przez inne osoby, dlatego na nich zostaje przerzucony jest ciężar uiszczenia opłaty, o której mowa.
(z uzasadnienia)
IX Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2009 r., III CZP 57/09
1. Żądanie organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi udzielenia na podstawie art. 105 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) informacji niezbędnych do określenia wysokości dochodzonych przez nią opłat, określonych w art. 20 ust. 1 pkt 2, podlega rozpoznaniu w postępowaniu procesowym.
(opubl. OSNC 2010 nr 4, poz. 49, str. 1, Biul. SN 2009 nr 9)
2. Obok ustalenia wynagrodzenia, roszczenie informacyjne służy ustaleniu wysokości opłat dochodzonych przez organizacje zbiorowego zarządzania. Zasadniczym uprawnieniem przysługującym wyłącznie organizacji zbiorowego zarządzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2008 r., V CSK 22/08, OSNC-ZD, 2009, nr A, poz. 15) jest uzyskanie od producentów i importerów urządzeń reprograficznych świadczenia uregulowanego w art. 20 ust. 1 pkt 2 Pr.aut. w postaci opłaty w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń. Roszczenie informacyjne stanowi uprawnienie pomocnicze w ramach tego samego stosunku zobowiązaniowego, które skierowane do tych samych podmiotów zobowiązanych służy zapewnieniu realizacji uprawnienia zasadniczego; uzyskane informacje stanowią podstawę do ustalenia wysokości świadczenia przysługującego organizacji zbiorowego zarządzania bez względu na to, czy organizacja ta zamierza dochodzić opłat na drodze sądowej.
(z uzasadnienia)
X Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2008 r., V CSK 22/08
1. Roszczenie o opłaty z tytułu sprzedaży urządzeń reprograficznych umożliwiających kopiowanie w całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu przysługuje organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców lub wydawców, a nie twórcom i wydawcom (art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – jedn. tekst: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.).
(opubl. Biul. SN 2008 nr 10)
2. Spowodowana rozwojem techniki szeroka dostępność środków reprograficznych stała się czynnikiem poważnie zagrażającym interesom majątkowym twórców i wydawców. Ustanawiając art. 20 ust. 2 pkt 2 Pr.aut., ustawodawca uznał, zgodnie ze współczesnymi tendencjami, za konieczne nałożenie na przedsiębiorców, którzy zapewniają dostęp do urządzeń ułatwiających kopiowanie i tym samym przyczyniają się do wykorzystywania na dużą skalę utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego, obowiązku cywilnoprawnego przekazywania części swych przychodów za pośrednictwem określonych organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórcom i wydawcom. Przewidziane w art. 20 ust. 1 pkt 2 Pr.aut. opłaty na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania stanowią kompensatę uszczerbku doznawanego przez twórców i wydawców na skutek kopiowania w ramach dozwolonego użytku osobistego (art. 23 Pr.aut.). W piśmiennictwie podkreśla się, że ustanowienie tych opłat koresponduje z wyrażoną w art. 35 Pr.aut. normą, według której dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.
(z uzasadnienia)
Orzeczenia TS UE
Dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienioną dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że podmioty praw do zwielokrotniania nie świadczą usług w rozumieniu tej dyrektywy na rzecz producentów i importerów czystych nośników oraz urządzeń do utrwalania i zwielokrotniania, od których organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi pobierają na rzecz tych podmiotów, ale we własnym imieniu, opłaty od sprzedaży tych urządzeń i nośników.
Artykuł 5 ust. 2 lit. a) i art. 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29 co do zasady stoją na przeszkodzie istnieniu uregulowania krajowego takiego jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, ustanawiającego jednolity system poboru godziwej rekompensaty, który obejmuje również zwielokrotnianie partytur muzycznych oraz zwielokrotnianie naruszające prawa autorskie sporządzane ze źródeł nielegalnych.
(pkt 3 sentencji)
Artykuł 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym nie stoi na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowania krajowego, które przewiduje godziwą rekompensatę z tytułu wyjątku od prawa do zwielokrotniania dotyczącego kopii na użytek prywatny w związku z korzystaniem z wielofunkcyjnych nośników danych takich jak karty pamięci do telefonów komórkowych, niezależnie od tego, czy ich podstawową funkcją jest – lub nie jest – sporządzanie takich kopii, pod warunkiem że jedna z funkcji rzeczonych nośników, choćby drugorzędna, umożliwia posiadaczom tych nośników używanie ich we wskazanym celu. Natomiast podstawowy lub drugorzędny charakter tej funkcji oraz to, jak istotna jest zdolność danego nośnika do sporządzania kopii, mogą wpłynąć na wysokość należnej godziwej rekompensaty. W zakresie, w jakim szkoda poniesiona przez podmioty praw autorskich mogłaby zostać uznana za niewielką, udostępnienie wspomnianej funkcji może nie powodować powstania zobowiązania do zapłaty tej rekompensaty.
(pkt. 1 sentencji)
Zastosowanie środków technologicznych, o których mowa w art. 6 dyrektywy 2001/29, w stosunku do narzędzi używanych do zwielokrotniania chronionych utworów, takich jak DVD, CD, odtwarzacze MP3 lub komputery, nie może mieć wpływu na godziwą rekompensatę należną z tytułu wyjątku od prawa do zwielokrotniania dotyczącego kopii na użytek prywatny sporządzonych za pomocą takich narzędzi. Jednak zastosowanie owych środków może mieć wpływ na konkretną wysokość tej rekompensaty.
(pkt. 6 sentencji)
Dyrektywa 2001/29 stoi na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowania krajowego, które przewiduje godziwą rekompensatę z tytułu wyjątku od prawa do zwielokrotniania dotyczącego kopii sporządzonych z nielegalnych źródeł, a mianowicie z chronionych utworów, które zostały podane do publicznej wiadomości bez zgody podmiotów praw autorskich.
(pkt. 7 sentencji)
Dyrektywa 2001/29 nie stoi na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowania krajowego przewidującego godziwą rekompensatę z tytułu wyjątku od prawa do zwielokrotniania dotyczącego kopii chronionych utworów, które są sporządzane przez osobę fizyczną z lub za pomocą narzędzia należącego do osoby trzeciej.
(pkt. 8 sentencji)
Prawo Unii, a w szczególności art. 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym w związku z art. 5 ust. 5 tego aktu, należy interpretować w ten sposób, że stoi ono na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowania krajowego takiego jak omawiane w postępowaniu głównym, które nie rozróżnia sytuacji, w której źródło służące za podstawę sporządzenia kopii na użytek prywatny jest legalne, od sytuacji, w której źródło to jest nielegalne.
(pkt. 1 sentencji)
Artykuł 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29 należy interpretować w ten sposób, że w ramach systemu finansowania godziwej rekompensaty, o której mowa w tym przepisie, za pośrednictwem opłaty licencyjnej za kopię na użytek prywatny obciążającej podmiot, który dokonuje odpłatnie pierwszego wprowadzenia do obrotu na terytorium odnośnego państwa członkowskiego, do celów handlowych, nośników zapisu, które nadają się do zwielokrotniania utworów, przepis ten nie stoi na przeszkodzie ustanowieniu przez to państwo członkowskie wzruszalnego domniemania co do wykorzystywania tych nośników do celów prywatnych w przypadku wprowadzenia ich do obrotu z przeznaczeniem dla osób fizycznych, jeżeli praktyczne trudności związane z określeniem wykorzystywania przedmiotowych nośników zapisu do celów prywatnych uzasadniają ustanowienie takiego domniemania i jeżeli przewidziane domniemanie nie prowadzi do pobierania opłaty licencyjnej za kopię na użytek prywatny w sytuacji, w której końcowe użycie tych nośników w sposób oczywisty nie jest objęte hipotezą tego przepisu.
(pkt. 2 sentencji)
Artykuł 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29 należy interpretować w ten sposób, że ustanowiony przez państwo członkowskie obowiązek uiszczenia przy okazji odpłatnego wprowadzenia do obrotu do celów handlowych nośników zapisu, które nadają się do zwielokrotniania utworów, opłaty za kopię na użytek prywatny przeznaczonej na sfinansowanie godziwej rekompensaty, o której mowa w tym przepisie, nie może zostać wykluczony ze względu na to, iż analogiczna opłata została już uiszczona w innym państwie członkowskim.
(pkt. 4 sentencji)
VI Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 czerwca 2013 r. w sprawach połączonych VG Wort i in. vs. Xerox i in. , C-457/11 do 460/11
Pojęcie „zwielokrotniania przy użyciu dowolnej techniki fotograficznej lub innego procesu przynoszącego podobny skutek” w rozumieniu art. 5 ust. 2 lit. a) dyrektywy 2001/29 należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono zwielokrotnienie dokonane za pomocą drukarki i komputera osobistego, w przypadku gdy urządzenia te są ze sobą połączone. W takim wypadku państwa członkowskie są uprawnione do ustanowienia systemu, w ramach którego godziwa rekompensata jest uiszczana przez osoby, które dysponują urządzeniem wykorzystywanym w sposób niesamodzielny w jednolitym procesie zwielokrotnienia utworu lub innego przedmiotu objętego ochroną na danym nośniku, ponieważ mają one możliwość przeniesienia kosztów opłaty na swoich klientów, przy czym całkowita kwota godziwej rekompensaty należnej jako wynagrodzenie szkody poniesionej przez autora w wyniku takiego jednolitego procesu nie może zasadniczo różnić się od rekompensaty ustalonej za zwielokrotnienie dokonane przy użyciu jednego tylko urządzenia.
(pkt. 4 sentencji)
Możliwość zastosowania środków technologicznych, o których mowa w art. 6 dyrektywy 2001/29, nie może spowodować wygaśnięcia przewidzianego w art. 5 ust. 2 lit. b) tej dyrektywy wymogu zapewnienia godziwej rekompensaty.
(pkt. 3 sentencji)
VII Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 czerwca 2011 r., C-462/09 w sprawie Stichting de Thuiskopie vs. Opus Supplies Deutschland GmbH i in.
Przepisy dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym, a w szczególności jej art. 5 ust. 2 lit. b) i art. 5 ust. 5, należy interpretować w ten sposób, że użytkownik końcowy, który dokonuje na użytek prywatny zwielokrotnienia chronionego dzieła, powinien co do zasady być uważany za dłużnika z tytułu godziwej rekompensaty, o której mowa w tymże ust. 2 lit. b). Jednakże państwom członkowskim wolno ustanawiać opłatę za kopię na użytek prywatny, obciążającą podmioty, które udostępniają użytkownikom końcowym sprzęt, urządzenia i nośniki zwielokrotniania cyfrowego, ponieważ podmioty te mają możliwość wliczenia kosztów tej opłaty do ceny płaconej przez użytkownika końcowego za owo udostępnienie.
(pkt. 1 sentencji)
Dyrektywę 2001/29, a w szczególności jej art. 5 ust. 2 lit. b) i art. 5 ust. 5, należy interpretować w ten sposób, że nakłada ona na państwo członkowskie, które wprowadziło system opłaty za kopię na użytek prywatny obciążający producenta bądź importera nośników zwielokrotniania chronionych utworów i na którego terytorium powstaje szkoda ponoszona przez twórców na skutek używania ich chronionych utworów do celów prywatnych przez kupujących, którzy tam zamieszkują, obowiązek zagwarantowania, że twórcy ci otrzymają efektywnie godziwą rekompensatę, której celem jest wynagrodzenie tej szkody. W tym kontekście sama tylko okoliczność, że zawodowy sprzedawca sprzętu, urządzeń i nośników zwielokrotniania ma siedzibę w innym państwie członkowskim aniżeli państwo miejsca zamieszkania kupujących, nie ma wpływu na ten obowiązek osiągnięcia rezultatu. W przypadku braku możliwości zapewnienia pobrania godziwej rekompensaty od kupujących do sądu krajowego należy dokonanie takiej wykładni prawa krajowego, która umożliwi pobranie tej rekompensaty od dokonującego zawodowo sprzedaży dłużnika.
(pkt. 2 sentencji)
VIII Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 października 2010 r., C-467/08 w sprawie Padawan SL vs. Sociedad General de Autores y Editores de España (SGAE)
Pojęcie godziwej rekompensaty w rozumieniu art. 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym stanowi autonomiczne pojęcie prawa Unii, które należy interpretować w sposób jednolity we wszystkich państwach członkowskich, w których wprowadzono wyjątek kopii na użytek prywatny, niezależnie od przyznanego tym państwom uprawnienia do ustalania w granicach określonych przez prawo Unii, a w szczególności przez tę dyrektywę, formy, szczegółowych warunków finansowania i pobierania oraz wysokości tej godziwej rekompensaty.
(pkt. 1 sentencji)
Artykuł 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29 należy interpretować w ten sposób, że „właściwa równowaga”, którą należy ustanowić pomiędzy zainteresowanymi podmiotami, wymaga, by godziwa rekompensata koniecznie była obliczana na podstawie kryterium szkody wyrządzonej twórcom chronionych utworów w następstwie wprowadzenia wyjątku kopii na użytek prywatny. Zgodne z wymogami tej „właściwej równowagi” jest ustalenie, że podmioty, które dysponują sprzętem, urządzeniami i nośnikami zwielokrotniania cyfrowego i które z tego tytułu prawnie lub faktycznie udostępniają ten sprzęt użytkownikom prywatnym lub świadczą tym użytkownikom usługi zwielokrotniania, są zobowiązane do finansowania godziwej rekompensaty, jako że podmioty te mają możliwość przeniesienia rzeczywistego ciężaru tego finansowania na użytkowników prywatnych.
(pkt. 2 sentencji)
Artykuł 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29 należy interpretować w ten sposób, że konieczny jest związek między stosowaniem opłaty licencyjnej przeznaczonej na finansowanie godziwej rekompensaty w odniesieniu do sprzętu, urządzeń oraz nośników zwielokrotniania cyfrowego a domniemanym przeznaczeniem tego sprzętu itd. do celów zwielokrotniania na użytek prywatny. W rezultacie stosowanie w sposób nieróżnicujący opłaty licencyjnej za kopię na użytek prywatny, w szczególności w odniesieniu do wspomnianego sprzętu, urządzeń oraz nośników zwielokrotniania cyfrowego nieudostępnionych użytkownikom prywatnym i w sposób oczywisty zastrzeżonych do innego użytku niż sporządzanie kopii do użytku prywatnego, nie jest zgodne z dyrektywą 2001/29.
(pkt. 3 sentencji)
5. RODO
Informacja o przetwarzaniu danych osobowych przez: Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP, Związek Producentów Audio-Video
Szanowni Państwo,
W związku z nowymi wymaganiami dotyczącymi ochrony danych osobowych określonymi w Ogólnym Rozporządzeniu o Ochronie Danych Osobowych (tzw. RODO), niniejszym przedstawiamy Państwu informację o przetwarzaniu Państwa danych osobowych w związku z ustalaniem i pobieraniem przez organizacje ZAiKS, SAWP i ZPAV informacji o wysokości opłat, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych[1] a w zw. z ust. 5 tej ustawy określonych w Rozporządzeniu wykonawczym[2] a także z dochodzeniem zapłaty tych opłat, należnych twórcom, artystom wykonawcom i producentom fonogramów i wideogramów od producentów i importerów urządzeń i czystych nośników. Prosimy o zapoznanie się z poniższą informacją.
Kto jest administratorem Pani/Pana danych osobowych?
Współadministratorami, w rozumieniu art. 26 RODO, są:
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS z siedzibą w Warszawie, przy ul. Hipotecznej 2, 00-092 Warszawa, wpisane do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, za numerem KRS 0000037327, NIP 525-15-71-004, REGON – 000775184 (dalej zwany ZAiKS),
Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP z siedzibą w Warszawie przy ul. Tagore’a 3, 02-647 Warszawa, wpisane do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, za numerem KRS 0000083928, NIP 952-10-74-460, REGON – 010688773 (dalej zwany SAWP),
Związek Producentów Audio-Video z siedzibą w Warszawie, 00-380 Warszawa-Centrum, ul. Zbigniewa Herberta 12/2, wpisany do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, za numerem KRS 0000013087, NIP 527-00-11-921, REGON- 010512353 (dalej zwany ZPAV).
Jakie są cele przetwarzania danych osobowych?
ZAiKS, SAWP i ZPAV przetwarzają Pani/Pana dane osobowe w następujących celach:
- wykonywania przysługujących ZAiKS, SAWP i ZPAV uprawnień do poboru ustawowych opłat, w tym w szczególności w celu określenia ich wysokości oraz dochodzenia ich płatności,
- ustalenia istnienia lub braku istnienia obowiązku zapłaty ustawowych opłat, w tym od urządzeń i nośników służących do prywatnego kopiowania,
- rozliczenia płatności opłat z wystawionych przez ZAiKS, SAWP i ZPAV dokumentów potwierdzających wysokość zadeklarowanych przez Pana/Panią opłat,
- monitorowania i identyfikacji sprzedawanych w Polsce urządzeń i czystych nośników,
- w celach dowodowych.
Jaka jest podstawa prawna przetwarzania danych osobowych?
ZAiKS, SAWP i ZPAV przetwarzają Pani/Pana dane osobowe na następujących podstawach prawnych:
- w zakresie celów wskazanych w pkt 1, 2 podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest obowiązek wynikający z przepisu prawa (art. 6 ust. 1 lit. c RODO),
- w zakresie celu wskazanego w pkt 3 podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest obowiązek wynikający z przepisu prawa, tj. obowiązek podatkowy lub obowiązek zapłaty opłat wynikający z art. 20 ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 5 PrAut. w zw. z Rozporządzeniem wykonawczym (art. 6 ust. 1 lit. c RODO),
- w zakresie celu wskazanego w pkt 4 powyżej podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest usprawiedliwiony interes administratora polegający na ustaleniu urządzeń i nośników podlegających ustawowej opłacie (art. 6 ust. 1 lit. f RODO),
- w zakresie celu wskazanego w pkt 5 powyżej podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest usprawiedliwiony interes administratora polegający na zabezpieczeniu informacji na wypadek prawnej potrzeby wykazania faktów niezbędnych do ustalenia obowiązku ustawowego wynikającego z art. 20 ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 5 PrAut. w zw. z Rozporządzeniem wykonawczym (art. 6 ust. 1 lit. f RODO).
Komu ZAiKS, SAWP i ZPAV będą udostępniać Pani/Pana dane osobowe?
ZAiKS, SAWP i ZPAV mogą udostępnić Pani/Pana dane osobowe następującym kategoriom podmiotów:
- kancelariom prawnym świadczącym na rzecz ZAiKS, SAWP i ZPAV usługi prawne,
- podmiotom świadczącym na rzecz ZAiKS, SAWP i ZPAV usługi księgowe lub audytorskie oraz windykacyjne,
- podmiotom świadczącym na rzecz ZAiKS, SAWP i ZPAV usługi związane ze wsparciem informatycznym i programistycznym,
- operatorom pocztowym i tzw. firmom kurierskim w zakresie niezbędnym do świadczenia przez te podmioty usług na rzecz ZAiKS, SAWP i ZPAV,
- podmiotom, z którymi ZAiKS, SAWP i ZPAV zawarł umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych.
Przez jaki okres dane osobowe będą przechowywane?
Dane osobowe będą przechowywane przez cały okres przedawnienia zobowiązań podatkowych lub roszczeń cywilnoprawnych, w zależności od tego, który z tych okresów nastąpi później.
Czy mam prawo dostępu do swoich danych osobowych? Czy mogę je poprawić lub zaktualizować?
Tak. Ma Pani/Pan prawo dostępu do swoich danych osobowych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania. Ponadto, każda osoba, której dane dotyczą ma prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania oraz do przenoszenia danych przetwarzanych w automatycznych systemach przetwarzania. Dostęp do danych jest możliwy:
- drogą e-mail na adres dane.osobowe@czystenosniki.pl,
- bezpośrednio w siedzibie Biura ZAiKS, SAWP, ZPAV ds. czystych nośników, ul. Nalewki 8, 00-158 Warszawa.
Czy mam prawo wniesienia skargi w związku z przetwarzaniem danych osobowych?
Tak, każda osoba, której dane dotyczą ma prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest od 25 maja 2018 r. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Informacja dla osób, których dane osobowe pozyskano bezpośrednio od tych osób:
Czy podanie danych osobowych jest wymogiem umownym bądź ustawowym? Czy jestem zobowiązany do podawania danych osobowych i jakie są konsekwencje ich niepodania?
Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest wymogiem ustawowym. Brak podania danych osobowych uniemożliwi ZAiKS, SAWP i ZPAV wykonywanie ustawowego uprawnienia poboru opłat od producentów i importerów zobowiązanych do płatności opłat, jak również określenia wysokości należnych opłat i rozliczenia ich płatności.
Informacja dla osób, których dane osobowe pozyskano ze źródeł publicznie dostępnych:
Jakie kategorie danych osobowych zostały pozyskane przez ZAiKS, SAWP i ZPAV?
Kategorie pozyskanych danych osobowych mogą obejmować w szczególności: imię i nazwisko, adres prowadzenia działalności gospodarczej, adres do doręczeń, numery NIP i REGON, firmę, adres poczty elektronicznej, telefon kontaktowy.
Jakie jest źródło pochodzenia danych osobowych?
ZAiKS, SAWP i ZPAV pozyskał Pani/Pana dane osobowe z publicznych rejestrów danych, w szczególności takich jak: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, Krajowy Rejestr Sądowy.
[1] ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2000, Nr 80 poz. 904 z późn. zm., dalej zwana PrAut.).
[2] Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów
(Dz.U. nr 105, poz.991) zmienione Rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 15 grudnia 2008 roku (Dz.U. Nr 235/2008, poz. 1599).
6. Kontakt
Biuro ZAiKS, SAWP, ZPAV ds. czystych nośników
ul. Nalewki 8
00 - 158 Warszawa
tel./fax: + 48 22 620 01 98
e-mail: biuro@czystenosniki.pl